Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν - Πρίμο Λέβι

«Η σιωπηρή μετάβαση από το ψεύδος στην αυταπάτη είναι χρήσιμη: ψεύδεται καλυτέρα όποιος ψεύδεται καλή τη πίστει, ερμηνεύει πειστικότερα το ρόλο του, γίνεται ευκολότερα  πιστευτός, από τον  αναγνώστη, τη σύζυγο, τον ιστορικό, από τον δικαστή, από τα παιδιά…»

Λέει ο Primo_Levi στο ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΒΟΥΛΙΑΞΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΣΩΘΗΚΑΝ ένα σημαδιακό βιβλίο γιατί ξαφνικά το βρήκα ανατριχιαστικά επίκαιρο:

«Πολλά σημάδια δείχνουν ότι έφτασε η ώρα να εξερευνήσουμε το διάστημα  που χωρίζει (όχι μόνο στα ναζιστικά στρατόπεδα) τα θύματα από τους διώκτες και να το πραγματοποιήσουμε με τη μεγαλύτερη επιδεξιότητα και με το διαυγέστερο πνεύμα… Μόνο μια σχηματική ρητορεία μπορεί να υποστηρίξει ότι αυτό το διάστημα είναι κενό: ποτέ δεν είναι… εάν επιθυμούμε να γνωρίσουμε το ανθρώπινο είδος, να ξέρουμε πώς να προστατεύσουμε τη ψυχή μας στην περίπτωση που θα παρασκευάζονταν μια αντίστοιχη δοκιμασία, ή εάν θέλουμε να αντιληφτούμε  αυτό που συμβαίνει σε μια βιομηχανική μονάδα.»

Και να που τα σημάδια του καιρού μας δείχνουν προς μια συλλογική και προσωπική  δοκιμασία  για την οποία ο Primo_Levi και η σοφία του, ο ουμανισμός και το θαυμαστά διαυγές του πνεύμα, θα μας χρειαστούν.

 Το Αυτοί που βουλιαξαν... τελειώνω απόψε που γραφώ αυτό το σημείωμα στη σελίδα μου … είναι η πρώτη μου γνωριμία με τον Ιταλοεβραίο συνάδελφο, ήταν και αυτός χημικός. (η εκ των θετικών επιστημών μεθοδολογία που εφαρμόζει στα απα/ανθρώπινα είναι εμφανής νομίζω, και ένας βασικός λόγος που με ιντρίγκαρε να τον διαβάσω.) Tο αμέσως επόμενο βιβλίο που θα αγοράσω θα είναι το ean-aito-ine-o-anthropos… που όπως λένε τον έκανε παγκόσμια γνωστό.
μετάφραση: Χαρά Σαρλικιώτη
Άγρα, 2000/225 σελ.

Κ.ΒΑΓΙΑΝΟΣ  (soni kekala) 17/10/2013

  Ο Ρούντολφ Ες[διοικητής του Άουσβιτς Μπίρκεναου]. λίγο πριν την εκτέλεσή του, στις 16 Απριλίου 1947

www.biblionet.gr/book/Levi,_Primo,_1919-1987

Ο Πρίμο Λέβι (1919-1987) δεν εξετάζει την εμπειρία του στα ναζιστικά στρατόπεδα ως ένα ατύχημα της ιστορίας αλλά ως υποδειγματικό γεγονός που επιτρέπει να αντιληφθούμε μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος στο ρόλο του θύτη ή του θύματος.

Ποιες είναι οι δομές της ιεραρχίας ενός απολυταρχικού συστήματος και ποιες οι τεχνικές εκμηδένισης της προσωπικότητας του ανθρώπου; Ποιες υπάρξεις κατοικούν στην " γκρίζα ζώνη " της συνεργασίας; Πώς κατασκευάζεται ένα τέρας; Ήταν δυνατό να κατανοήσει κανείς από τα μέσα τη λογική της μηχανής εξόντωσης; Ήταν δυνατή η εξέγερση; Και ακόμη: πώς λειτουργεί η μνήμη μιας ακραίας εμπειρίας; Ο Πρίμο Λέβι δεν περιορίζεται στο να περιγράψει τις πλευρές εκείνες των στρατοπέδων συγκέντρωσης που παρέμειναν σκοτεινές μέχρι σήμερα, αλλά κάνει έναν απολογισμό για να αγωνιστεί ενάντια στην εξοικείωση και την αποδοχή του εξευτελισμού της ανθρώπινης ιδιότητας.

Ο συγγραφέας δίνει τις απαντήσεις του σε τούτο το τελευταίο βιβλίο του για τα ναζιστικά στρατόπεδα, που λίγο πριν από τον θάνατό του κλείνει την τριλογία που άρχισε με το "Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος" (1946 - εκδ. Άγρα, 1997) και την "Εκεχειρία" (1963).


"Το 'Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν' είναι μια έκρηξη και μάλιστα ηφαιστειακή, επειδή ακριβώς είναι απρόσμενη... Βαθμιαία, συσσωρευτικά, από τη μια υπόκωφη βοή στην άλλη, οδηγεί στην αποκάλυψη, στην έκθεση - μπορεί κανείς να παρακολουθήσει το καψάλισμα που συνοδεύει την τήξη".
New Republic