Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΕΛΒΕΤΟΥ ΡΟΜΠΕΡΤ ΒΑΛΖΕΡ
Ομολόγησε ότι ήταν υπερβολικά πικρόχολος και πίεσε τον εαυτό του να διαβάσει το βιβλίο. Επειδή όμως δεν έλεγε να τα καταφέρει, άφησε κατά μέρος το βιβλίο, κάθισε στο τραπέζι, πήρε μια δική του πένα κι ένα φύλλο χαρτί και έγραψε τα εξής:
Απομνημονεύματα.
Μόλις τώρα έκανα κακεντρεχείς σκέψεις, όμως δεν επιτρέπω αυτό στον εαυτό μου. Μετά θέλησα να διαβάσω, αλλά δεν τα κατάφερα, το περιεχόμενο του βιβλίου δε με συνεπήρε, έβαλα λοιπόν κατά μέρος το βιβλίο, … Κάθομαι λοιπόν σ` αυτό το τραπέζι κι ασχολούμαι με το άτομο μου επειδή δεν έχω κανέναν στο κόσμο που θα επιθυμούσε να λάβει κάποια είδηση. Πόσο καιρό δεν έχω γράψει πια εγκάρδια επιστολή? Εκείνη η επιστολή προς την κα. Βάις μου έδωσε να καταλάβω ότι έχω πεταχτεί και αποκλειστεί από έξω από τον κύκλο των ανθρώπων που πρόσκεινται και ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλο, πόσο μου λείπουν οι άνθρωποι που, … έχουν το δικαίωμα να πληροφορούνται για μένα και τις πράξεις μου! Εκείνη η επιστολή γράφτηκε με ένα επινοημένο και φανταστικό αίσθημα αλλά ήταν η επινόηση ενός πνεύματος έντρομου από την παντελή έλλειψη απλών και οικείων σχέσεων …
Ο Γιόζεφ συλλογίστηκε για μια στιγμή και ύστερα ξανάρχισε να γράφει:
Προέρχομαι από καλή οικογένεια αλλά, όπως πιστευω, η ανατροφή μου υπήρξε λίγο επιπόλαια. Προς Θεού, δε θέλω με κανένα τρόπο με αυτές τις λέξεις να κατηγορήσω τον πατέρα μου η τη μητέρα μου, αλλά να προσπαθήσω να ξεκαθαρίσω τι τρέχει όντως με το άτομο μου και το περίγυρο μου που μπήκε στο κόπο να με αντέξει. Οι συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί είναι αυτές που το διαπαιδαγωγούν κυρίως… ο λόγος των γονέων και το σχολειό είναι το κυριότερο, όμως τι πράγματα είναι αυτά, να κάθομαι και να ασχολούμαι με το αξιότιμο άτομο μου, ας πάω καλύτερα για μπάνιο.
Ο παραγιός, λιαν ακατάλληλος για συγγραφή ημερολογίου, άφησε κατά μέρος τη πένα, έσχισε το γραπτό κι εγκατέλειψε το δωμάτιο.
Περί τα μέσα Φεβρουαρίου, εμφανίστηκε απροσδόκητα σε κάποιο ράφι της τζαμένιας βιβλιοθήκης. Δεν έχω ιδέα, δεν θυμάμαι απολύτως τίποτα για αν το αγόρασα και από που αυτό το βιβλίο. Αν μου το έδωσαν η είναι δεύτερο χέρι από το στοκ του Θωμά, γιατί μου φαίνεται παλιό και κομμάτι ταλαίπωρο.
Είναι από τις εκδόσεις Ηριδανός, 1992, δρχ (3120) 2180, καλή έκπτωση αν το αγόρασα.
Πέρασαν 2 μήνες και ξαφνικά αφού το `σερνα πότε από δω και από εκεί, άρχισα να το διαβάζω. Και το διάβασα απνευστί. Είχα μπροστά μου τον πρόγονο του Κ. του Πύργου του Κάφκα, και τον προ-προ-παππου του Στίλερ του Max-Frisch. Είναι ο παραγιός(1908) του Ελβετού συγγραφέα ΡΟΜΠΕΡΤ ΒΑΛΖΕΡ(1878-1956) (που όπως λέγεται θα έπρεπε να μεταφραστεί ως "ο βοηθός", αλλά ως τώρα έτσι έχει καθιερωθεί)
Να λοιπόν, είπα που βρήκα την άκρη σε ένα λογοτεχνικό παζλ η ένα συγγραφικό γενεαλογικό δένδρο! Με καθυστέρηση ανακαλύπτω το 3ο Ελβετό, οι άλλοι δυο είναι Μαξ Φρίς και Ο Φρήντριχ Ντύρενματ . Και οι τρεις είναι λογοτεχνικά συγγενείς, όμως ο παλιός δηλ. ο Ρ.Βάλζερ είναι … αλλιώς! Αυτή η ελβετική τρόικα μοιάζει με τη δική μου τρόικα εδώ.
Ήδη στο κομοδίνο περιμένει Ο περιπατός μια και Ελβετός πεζοπόρος και περιπατητής είναι προπάτορας του γερμανού επιγόνου των Δακτύλιων του Κρόνου.
Δεν έχω καμιά διάθεση, πρόθεση, η ικανότητα προς κριτική, έτσι παραθέτω τρία ψήγματα από το παραγιό. Το τελευταίο (για την κα Τόμπλερ) είναι ένα διεισδυτικό κομψοτέχνημα!
Κ.Β. 29.04.2014
Έξαλλου του είχε παραγγέλλει, σε περίπτωση που θα κατέφθανε αυτός ο κύριος, να του δείξει και να του εξηγήσει τα πάντα. Επίσης του είχε κάνει σαφές ότι δεν έπρεπε σε καμιά περίπτωση ν` αφήσει τον κ. Φίσερ να φύγει, αλλά να προσπαθήσει να τον κρατήσει έως ότου επιστρέψει ο ίδιος στο σπίτι. Ίσως να πρόσφερε σ` αυτόν τον προφανώς κομψότατο ξένο ένα φλιτζάνι καφέ, επειδή ήταν ευγενής δεν σήμαινε πως δεν θα δέχονταν. Το σπιτάκι του κήπου των Τόμπλερ ήταν τόσο περίτεχνο ώστε αποτελούσε για τον καθένα , όσο υψηλή και αν ήταν η θέση του, αντικείμενο ρεμβασμού και απόλαυσης. Ας έρχονταν αυτός ο επενδύτης, κι ο Γιόζεφ ήξερε τι να κάνει.
Εντούτοις ο Γιόζεφ φοβόνταν λίγο.
Πόσο καλά περνούσε μόνος του όταν έλειπε το αφεντικό. Ένα τέτοιο αφεντικό, κι ας ήταν ο καλύτερος άνθρωπος στον κόσμο, δεν έπαυε να είναι πάντα η αίτια για να είσαι σε διαρκή επιφυλακή. Αν είχε καλή διάθεση, φοβόσουν διαρκώς ότι κάτι μπορούσε να συμβεί που θα χαλούσε την καλή διάθεση του και θα τη μετέτρεπε στο άκρως αντίθετο. Αν ήταν κακοδιάθετος και δεικτικός, είχες το μάλλον δύσκολο χρέος να θεωρείς τον εαυτό σου δεινό απατεώνα, γιατί άθελα σου τον θεωρούσες υπαίτιο για τη κακή ψυχική διάθεση εκείνου. Αν ήταν κανονικός και ήρεμος, είχες το δύσκολο έργο να μην προξενήσεις σ` αυτό το κανονικό πλάσμα το παραμικρό κακό, ώστε να μην πληγωθεί με μια μικρή αμυχή η ρυτίδα. Αν ο κύριος είχε τα κέφια του, έπρεπε να μεταμορφωθείς στη στιγμή σε σκυλάκι, γιατί έπρεπε να μιμηθείς το εύθυμο τούτο ζώο και ν` αρπάζεις στον αέρα τα αστεία και τα χωρατά …
Όλο το σπίτι ήταν διαφορετικό όταν έλειπε ο νοικοκύρης … λες και ο φόβος εξανεμίζονταν όταν έφευγε ο Τόμπλερ. Το ίδιο η τεταμένη ατμόσφαιρα και η υπερβολική σοβαρότητα.
«Μήπως έχω τη ψυχή του υποταγμένου υπαλλήλου?», σκέφτηκε ο Γιόζεφ. Μπήκε τότε η Συλβί, η μεγαλύτερη από τα κοριτσάκια και τον κάλεσε στο γεύμα…
Η γυναίκα αυτή κατάγεται από γνησίους μπουρζουάδες. Μεγάλωσε με τις αξίες της χρησιμότητας και της καθαρότητας, σε μέρη όπου η χρηστικότητα και η σύνεση αποτελούν το ύψιστο. Είχε ελάχιστες ρομαντικές απόλαυσης στη ζωή της και γι` αυτό τις αγαπά, επειδή τις εκτιμά από τα βάθη της καρδιάς της. Αυτό που κρύβει επιμελώς από το σύζυγο και τον κόσμο, δεν είναι νεκρό, αλλά ζει τη δική του ζωή, κρυφό και καταχωνιασμένο. Θα` ρθει μια μέρα κάποια μικρή ευκαιρία με τα μεγάλα και παρακλητικά μάτια της και τότε το μισοξεχασμένο θα αναθερμανθεί, και θα ζωντανέψει, αλλά αυτό μόνο για λίγο καιρό…
Όχι, αυτή η γυναίκα δεν έχει την παραμικρή αίσθηση για τα χρώματα και τα παρόμοια, δεν καταλαβαίνει τίποτα απ` τους κανόνες της ομορφιάς, αλλά ακριβώς για αυτό νοιώθει τι είναι ωραίο. Δεν είχε ποτέ τον καιρό να διαβάσει κάποιο βιβλίο υψηλής διανόησης, δε σκέφτηκε ούτε μια φορά τι είναι υψηλό και τι ποταπό, όμως η υψηλή διανόηση την επισκέπτεται αυτοπροσώπως και το βαθύτερο συναίσθημα, προσκαλεσμένο από την άγνοια της, νοτίζει τη συνείδηση της με τα υγρά φτερά του…
artist. Οlaf Εrwin