ΓΚΙΑΚ

ΓΚΙΑΚ 

διηγήματα

Μπέσα, βλάμης, γκιακ, τιμή … λέξεις, λίγες λέξεις που περιγράφουν ένα συμπάν αρχέγονο και άγνωστο σε μας ,όμως κυρίαρχο σε όλη τη μη αστική Ελλάδα μέχρι το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Και εικόνες πανίσχυρες, στερεές και δυνατές αναδύονται μέσα από τις σύντομες σκληρές, αποκλειστικά ανδρικές και συνάμα  τρυφερές ιστορίες του ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΥ

Ο γραφιάς που καταφέρνει στη μικρή φόρμα να κάνει να ξεπηδούν μες τα μάτια της φαντασίας του αναγνώστη τόσο έντονες εικόνες, είναι σίγουρα στο σωστό δρόμο.

Η μικρασιατική εκστρατεία, ο πόλεμος, είναι ο συνεκτικός ιστός, πάντα σαν υπόκρουση, δεν έρχεται ποτέ στο προσκήνιο, η γλώσσα, ένα ιδίωμα προσεκτικά επιμελημένο από τον συγγραφέα αναδύει ίσως τις προσωπικές μνήμες του.

 Μα πάνω απ` όλα είναι η δύναμη των ηρώων του. Η εσωτερικές διαδρομές τους, οι συγκρούσεις τους, όπως φωτίζονται με ένα σκληρό, δίκαιο φως, όμως οικείο και αναγνωρίσιμο. Φως μεσογείου, ελληνικό.

Στη ρημαγμένη από τους αιώνες Ελλάδα , ήρθαν και κατοίκησαν και ζωντάνεψαν με τον ιδρώτα και αίμα τους οι αρβανίτες. Άλλαξαν τη χώρα, άλλαξαν και αυτοί και οι λίγοι ντόπιοι. Οι ιστορίες του Γκιακ είναι με αφορμή αυτούς, όμως απευθύνονται σε όλους με ένα λιτό και απέριττο, κεντημένο μαστορικά τρόπο από τον ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΥ

Έχει, ίσως, μια επιπλέον σημασία γιατί βιώνουμε μια δεύτερη μετοίκηση αλβανών και αλβανόφωνων σήμερα από 1990 και δωθε. Και πάλι δίνουν ιδρώτα και μερικές φορές αίμα στην σημερινή Ελλάδα.

Το μικρό βιβλίο με τα διηγήματα (συν μια εξαιρετική παραλογή), θαταν άδικο να ιδωθεί σαν μια ιστοριογραφική, ηθογραφική λογοτεχνία, η σαν σπουδές πάνω στους κώδικες της βεντέτας, η έστω της ωμής βίας. Είναι κάτι πολύ περισσότερο.

ΓΚΙΑΚ εκδ.ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ, σελ.122

Μπορεί η γλώσσα και η θεματολογία του Γκιακ να πηγάζουν από τη δεκαετία του ’20, όμως οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ο Παπαμάρκος είναι μοντέρνες, η οπτική του είναι πέρα για πέρα φρέσκια. Το Γκιακ δεν είναι άλλο ένα ρεαλιστικό βιβλίο που φιλοδοξεί να στρογγυλοκαθίσει τεμπέλικα στον κανόνα της ελληνικής παράδοσης· αντίθετα, πρόκειται για ένα κείμενο που έρχεται σε ρήξη με αυτήν.