Τι είδους χειραφέτηση θα μπορούσε, πράγματι, να γίνει, σε έναν κόσμο εντελώς ρημαγμένο από το μπετόν, τη βιομηχανική γεωργία, τα πυρηνικά απόβλητα, την πανταχού παρουσία του αυτοκινήτου και των αερομεταφορών ή τον αδιάκοπο πολλαπλασιασμό τεχνουργημάτων, τόσο εξεζητημένων όσο και άχρηστων και αλλοτριωτικών;

Το πρόβλημα είναι... η καταστατική πίστη της αριστεράς σε ένα «νόημα της ιστορίας» (την αυτόματη, μεγαλειώδη προέλαση του ανθρώπινου είδους, από την εξοργιστική αρχική «βαρβαρότητα» στη θαυμαστή δυτική νεωτερικότητα...) αυτής της, τόσο λογικής παρά ταύτα, εξέλιξης του καπιταλισμού και πράγματι, ήταν και είναι ψυχολογικά δύσκολο, για έναν «άνθρωπο της προόδου», να δεχτεί την παλιά σοσιαλιστική ιδέα σύμφωνα με την οποία τα άτομα «υποχρεώθηκαν να θυσιάσουν το καλύτερο κομμάτι της ανθρώπινης ιδιότητάς τους για να επιτελέσουν τα θαύματα του (σύγχρονου βιομηχανικού) πολιτισμού» (Ένγκελς).

ΑΠΟ  ΤΟ "ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΟΣΜΟΣ" ΤΟΥ ΖΑΝ-ΚΛΩΝΤ ΜΙΣΕΑ /respublica.gr/

Εξ ου και η ακλόνητη, σήμερα, βεβαιότητα –που βρίσκεται στα θεμέλια κάθε σύγχρονης αριστερής ευαισθησίας– ότι κάθε αρνητική κριτική στις συνέπειες αυτού του μόνιμου οικονομικού, ηθικού και πολιτιστικού εκσυγχρονισμού, τον οποίο προκαλεί αναγκαστικά ο καπιταλισμός της κατανάλωσης –με εναρκτήριο λάκτισμα το σχέδιο Μάρσαλ, δεν μπορεί παρά να προέρχεται από μια ένοχη «νοσταλγία» για έναν κόσμο «εξαφανισμένο» ή από μια θλιβερή «αντιδραστική» τάση προς την «αναδίπλωση» και τον «φόβο του άλλου»...Είναι μάταιο, λοιπόν, υπ’ αυτές τις συνθήκες, να αναζητήσουμε αλλού την κύρια φιλοσοφική αιτία της προσχώρησης, σήμερα οικουμενικής, της μοντέρνας αριστεράς στη λατρεία της ανάπτυξης, της «ανταγωνιστικότητας» και της παγκοσμιοποίησης. Και κατά συνέπεια, να αναζητήσουμε και τον λόγο της συνακόλουθης εγκατάλειψης κάθε κριτικής –έστω και μερικής– στον κόσμο του Εμπορεύματος και του Θεάματος. Αυτή ακριβώς η φιλοσοφική ανικανότητα της ορθόδοξης αριστεράς να αντιληφθεί την επαναστατική φύση της καπιταλιστικής ανάπτυξης (ποτέ, στην ιστορία της ανθρωπότητας, ένα κοινωνικό και πολιτικό σύστημα δεν είχε –σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα– αλλάξει σε τέτοιο βαθμό την όψη ολόκληρη του κόσμου) εξηγεί επίσης το γιατί ο ίδιος ο χρόνος δουλεύει πλέον όλο και περισσότερο (αντίθετα απ’ ό,τι φαντάζονταν οι παλιοί προοδευτικοί) εναντίον της ελευθερίας και της πραγματικής ευημερίας των ατόμων και των λαών...

***

"ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ" ΤΟΥ ΖΑΝ-ΚΛΩΝΤ ΜΙΣΕΑ/ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Αυτό που, ακόμα και στις μέρες μας, ονομάζουμε Αριστερά αντλεί από την ίδια, ακριβώς, φιλοσοφική πηγή με τον σύγχρονο φιλελευθερισμό. Η ύπαρξη, ακριβώς, αυτής της αρχέγονης μήτρας, κοινής στη σκέψη της Αριστεράς και στον Φιλελευθερισμό του Διαφωτισμού, εξηγεί, κατά την άποψή μου, τις αιτίες που οδήγησαν την πρώτη στο να επικυρώνει επί της ουσίας το πνεύμα του δεύτερου. Οι αιτίες αυτές είναι θεμελιωδώς "οντολογικές", συνδέονται δηλαδή με την ίδια τη φύση της Αριστεράς.

Κατά συνέπεια, οι ίδιες οι απαιτήσεις ενός ουσιαστικού αγώνα ενάντια στη φιλελεύθερη ουτοπία, και την ενισχυόμενη ταξική κοινωνία που αναπόφευκτα γεννάει, καθιστούν, επί του παρόντος, πολιτικά αναγκαία μια ριζική ρήξη με το ιδεολογικό φαντασιακό της Αριστεράς...