Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΣΕ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΣΕ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ

Το χρώμα της Κούβας! Όταν σκεπτόμαστε την Κούβα, σκεπτόμαστε ένα χρώμα, ένα βαθύ γήινο χρώμα. Ένα βαθυπράσινο, ή ίσως το χρώμα της ακατέργαστης ζάχαρης. Όμως βαθύ οπωσδήποτε βαθύ!

Για μας η Κούβα ήταν και νομίζουμε ακόμα είναι το συνώνυμο εκείνης της αναιδούς Επανάστασης που έσκασε κάτω από τη μύτη του Kύκλωπα και με χίλιες δυο διαολιές ακόμα δε λέει να βγει απ` το ρουθούνι του. Μια Επανάσταση της νεότητας, εκεί τότε, στη δεκαετία των 60s, την δεκαετία που όλοι ηταν νέοι, χρωματιστοί και τραγουδούσαν. Και αρκετά αθώοι ώστε ακόμα και αυτοί που δεν την έζησαν  να τη νοσταλγούν…

Για πολλούς αυτή η εποχή, ηταν μια Γένεση, για κάμποσους μια Αποκάλυψη, για μερικούς η Αρχή του Τέλους. Ο Τσε, ο Κάστρο, η Πράγα, ο Μάης, το Βιετνάμ, κλπ. Αυτά, ξέρετε, περί ουτοπίας, σοσιαλισμός, κουμμουνισμός, ισότητα, απελευθέρωση, χειραφέτηση, αθεΐα και τα ρέστα…

Μα  τώρα ήρθε ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΣΕ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ.

Ο κουβανός ΛΕΟΝΑΡΔΟ ΠΑΔΟΥΡΑ μας πιτσίλισε με ένα σκυλίσιο κάτουρο μελαγχολίας και χαμένων ιδανικών. Η ιστορία που ήρθε να μας πει, σε όσους/ες μπλεχτήκαμε (κάποιοι ακόμα με το όπλο παρά πόδας) στη μεγάλη Ουτοπία του 20^ου αιώνα, που ενσαρκώθηκε με βία τον Οκτώβρη του 1917, είναι μια τεράστια πτώση, μια Τραγωδία και μόνο ως τέτοια μπορεί να γίνει νοητή.

Για εμάς πολύ λίγο ενδιαφέρει αν ο Λ.Παδούρα έγραψε ένα καλό η λιγότερο καλό μυθιστόρημα. Τα ερωτήματα που μας έθεσαν οι τρεις ήρωες που ο κουβανός συγγραφέας καταπιάνεται, μας έκαναν να μη θέλουμε να γυρίσουμε τα βράδια σπίτια μας, να καθίσουμε στον καναπέ, να ανοίξουμε την τηλεόραση και να παραγγείλουμε πίτσες. Αντίθετα μας έκαναν να γυρίζουμε σαν φαντάσματα γύρω από βεβηλωμένους τάφους. Γιατί τετοιο είναι το βιβλίο του Λ.Παδούρα και εμείς είμαστε ακόμα αρκετά ζωντανοί μέσα στην εποχή μας, ώστε να στριφογυρίζουμε από ανησυχία, να τρίζουμε τα δόντια και να στεκόμαστε μπρος από τον καθρέπτη εξετάζοντας το χλωμό πρόσωπο που έχουμε παραχώσει κάτω από νέο δέρμα μας.

Λέων Τρότσκι, ιδιοφυής ηγέτης, χαλκέντερος επαναστάτης, μπολσεβίκος, διανοούμενος, αδιάλλακτος, εξόριστος, ηττημένος, συκοφαντημένος, δολοφονημένος. Θύτης και θύμα της σοβιετικής πρόκλησης, ότι πιο κοντινό είχαμε ποτέ μέσα στην εμβέλεια των χεριών μας για να γίνει πράξη η επαναστατική ουτοπία.

Ραμον Μερκαντέρ ντελ Ρίο, ένας αγνός επαναστάτης, εκούσιος δολοφόνος(του Τρότσκι), σε μια αθλία όσο και άχρηστη δολοφονία. Μια ιστορία διαστροφής, θύτης και θύμα της σταλινικής κτηνωδίας.

Ιβάν Ματουρέλ, ο κουρασμένος Κουβανός, θεματοφύλακας της αληθινής ιστορίας, σε μια Κούβα που ακόμα αντέχει και ίσως αντέξει κι άλλο. Με τι κόστος όμως! τι φοβερό κόστος μας διηγείται ο σύγχρονος μας Ιβάν (δηλ. ο Παδούρα).

Το σίγουρο είναι ότι διαβάζοντας και γράφοντας για το πώς είχε διαστρεβλωθεί η μεγαλύτερη ουτοπία που είχε ποτέ ο άνθρωπος στην εμβέλεια του χεριού του, καταδυόμενος στις κατακόμβες μιας ιστορίας που έμοιαζε περισσότερο με θεια τιμωρία παρά έργο ανθρώπων μεθυσμένων  από την εξουσία, τη λαχτάρα για έλεγχο και τη φιλοδοξία για ιστορική υπέρβαση, είχα μάθει ότι το αληθινό μεγαλείο του ανθρώπου βρίσκεται στην άνευ όρων καλοσύνη, στην ικανότητα να δίνει σ` αυτούς δεν έχουν τίποτα … ένα κομμάτι από τα λίγα που έχει … και με αυτή την πράξη να μην κάνουμε πολιτική ούτε να επιδιώκουμε κάποια πρωτεία, πολύ περισσότερο να μην εφαρμόζουμε την ανέντιμη φιλοσοφία που υποχρεώνει τους υπόλοιπους να αποδέχονται την δική μας αντίληψη για το καλό και την αλήθεια … και επιπλέον πρέπει οι άλλοι να είναι ευγνώμονες προς εμάς για εκείνο που τους δώσαμε, ακόμα και αν δεν το έχουν ζητήσει.

Σελ.482

Τρεις παράλληλες ιστορίες και βίοι, σε 30 κεφάλαια και 700 πυκνογραμμένες σελίδες.  Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά είναι ένα προβληματικό  μυθιστόρημα ενιοτε φλύαρο, γραμμένο όμως από ένα δυνατό συγγραφέα.

Η έναρξη του βιβλίου είναι υποβλητική ξεκινώντας με τη ιστορία του Ιβάν και της γυναίκας του που πεθαίνει, άλλα και η ιστορία του Λεόν Τρότσκι που ξεκινά από την εξορία του στη Σιβηρία (1929) και συνεχίζει με τη δραματική φυγή στη Τουρκία κόβουν την ανάσα του αναγνώστη. Άλλα από κει και πέρα η παράθεση τόσων λεπτομερειών συχνά επαλαμβανόμενων για τη ζωή του Τρότσκι και άλλο τόσο για το δολοφόνο του,Ραμόν Μερκαντέρ αδυνατίζουν τον μαγνητισμό του βιβλίου. Ο Παδούρα αναπτύσσει τις ιστορίες του, ειδικά τη συνωμοσία για τη δολοφονία του μεγάλου Εξόριστου με τη μέθοδο του αστυνομικού σασπένς. Παρεμβάλλεται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση η ιστορία του κουβανού Ιβάν. Η ιστορία του Ραμόν Μερκαντέρ του δολοφόνου δίνεται από την πλευρά ενός παντογνώστη αφηγητή, ενώ αυτή του Τρότσκι από … καμία οπτική, μάλλον ως ιστορική αφήγηση με λεπτομέρειες και ονόματα που αδυνατίζουν το μυθοπλαστικό στοιχείο, ότι δηλαδή αποτελεί τον δυνατό συνεκτικό ιστό του έργου.

Ένα έργο που αναφέρεται σε τρεις μεγάλες πτώσεις, τρεις τραγωδίες με την κυριολεκτική ελληνική έννοια.

Για εμάς (λίγους και πιθανόν οριστικά ηττημένους όσον αφορά την τρέχουσα Ιστορία) το αίτημα της ουτοπίας, αν υπάρχει και αν μπορεί να υπηρετηθεί, χωρίς να παράξει ένα αιμάσωντα νέο Τρόμο, παραμένει αναπάντητο και τουλάχιστον στα όνειρα μας βασανιστικό.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ για το βιβλίο ΕΔΩ. ΚΑΙ ΕΔΩ(ΠΙΟ ΣΥΝΤΟΜΗ)

Υ.Γ.1 Όσον αφορά μια εκ των έσω τομή του σοβιετισμού-σταλινισμού ο κουβανός Παδουρα καλά κάνει και τοποθετεί ξανά την Ιστορία μπροστά μας όμως στο τόπο που γέννησε έναν από τους πιο απεχθείς και διεστραμμένους ολοκληρωτισμούς αναγνωρίζω έναν παθόντα και ταφέντα από τους σταλινικούς σοβιετικό συγγραφέα, εκπληκτικά νεωτεριστή στο γράψιμο  με το εμβληματικό, χαοτικό, σπαραξικάρδιο και ιδιοφυές έργο του. Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗς ΑΧΡΗΣΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ του YURI DOBROVSKI,

Υ.Γ.2 Υπάρχει και αυτό Ο Δευτερος Θανατος Του ΡΑΜΟΝ ΜΕΡΚΑΝΤΕΡ –μάλλον εξαντλημένο- γριφώδες μυθιστόρημα του ισπανού ΧΟΡΧΕ ΣΕΜΠΡΟΥΝ.

Κ.Β.