Η Σαχαλίνη! Ο Τσέχωφ, ο Chekhov,Anton_Pavlovich,1860-1904 στη Σαχαλίνη. Ξέρω πως το βιβλίο αυτό ΝΗΣΟΣ ΣΑΧΑΛΙΝΗ, με τις 600 σελίδες πιθανότατα δεν θα το τελειώσω. Ήδη έχω ξεκινήσει ένα άλλο που και αυτό το πήγα μέχρι τη μέση και τώρα κάθεται δίπλα στο πορτατίφ… Έχω μείνει από ρεύμα φαίνεται, δεν ...
Α, ναι, ο Τσέχωφ! Ο δημιουργός, ο συγγραφέας- πρότυπο και επιπλέον ο διανοούμενος-πρότυπο. Αυτός και ο Τόμας, αυτούς τους δυο έχω ξεχωρίσει, φυσικά υπάρχουν και άλλοι, αλλά μόνο αυτοί οι δυο μου έρχονται στο νου πάντα -όταν αναρωτιέμαι ποιους συγγραφείς θεωρώ πρότυπα γενικά - άρα μόνο αυτοί είναι .
Θα μπορούσα να πω για τον Τσέχωφ και τη Σαχαλίνη του, μπλα- μπλα-μπλα ένα σωρό.
Δεν έχω όμως πραγματικά να πω κάτι, πόσο μάλλον ούτε στη μέση του βιβλίου δεν έφτασα και δεν θα το διαβάσω όλο, θα βαρεθώ όπως βαριέμαι πλέον το διάβασμα, ναι οφείλω να το ομολογήσω το διάβασμα με κουράζει πλέον και ιδιαίτερα το διάβασμα της λογοτεχνίας και μάλιστα της καλής ποιοτικής λογοτεχνίας με αγχώνει και ότι με αγχώνει με κουράζει και ότι με κουράζει το βαριέμαι μέχρι θανάτου. Ντρέπομαι (λιγάκι) που το λέω και μάλιστα που το καταγράφω αλλά έτσι είναι.
Δεν μπορώ να μη σκεφτώ όμως, σκεπτόμενος το Ρώσο ιατρό και διανοούμενο πόσο με ζεσταίνει η προσήνεια, ο σεβασμός και η καθαρή ματιά αυτού του εκ φύσεως ουμανιστή, προς τους απλούς και λαϊκούς ανθρώπους.
Ξεχωρίζω αυτή αρετή, που είναι πολύ σπάνια στους γραμματιζούμενους όλων των ειδών και καιρών μα που πιο πολύ σπανίζει στο ζοφερό καιρό μας (αλλά και πότε δεν ήταν ζοφερός?). Τι είναι αυτή η αρετή θα ρωτηθώ? Μα η ισότητα.! (το πιο παρεξηγημένο ιδανικό!) ο Τσέχωφ αντιλαμβάνεται τους παρακατιανούς, τους λαϊκούς και τους καταδίκους- απόβλητους ως ίσους και ίδιους με εκείνον. Δεν καμώνεται πως είναι ισος, δεν προσπαθεί και ας είναι αυτός που είναι. Ιατρός, συγγραφέας, διανοούμενος αστός.
Και αν είναι χοντροκομμένοι και άξεστοι - και αυτό είναι το λιγότερο στη Νήσο Σαχαλίνη- υπάρχει η λύτρωση του χιούμορ χωρίς ίχνος χλεύης ή υπεροψίας.
(Είναι περισσότερο εμφανές αυτό στο βιβλίο Νήσος Σαχαλίνη - όπου πήγε εκεί, το 1890 ως απογραφέας, ολομόναχος με … δική του πρωτοβουλία- από ότι ας πούμε στα αστικό- υπαρξιακά κωμειδύλλια οπως είναι τα θεατρικά του)
Ο Α.Τ. και οι απανθρωπισμένοι άνθρωποι της αποικίας καταδίκων είναι co-equal (νέα λέξη, την γκούγλαρα!)
Ξαφνικά η ΣΑΧΑΛΙΝΗ ζωντάνεψε και άρχισα να την ονειρεύομαι. Έφαγα ένα κόλλημα με την ιστορία της , την προϊστορία, το κλίμα, την ανθρωπολογία της κοκ. Η εμμονή μου με το νησί προέκυψε κατά κάποιο τρόπο από την βεβαιότητα ότι είναι ένα μέρος που ουδέποτε στη ζωή μου θα πήγαινα ακόμα και αν είχα την οικονομική ευχέρεια καθώς πολλοί άλλοι πιο επιφανείς προορισμοί λιγότερο η περισσότερο εξωτικοί συνωστίζονται σε μια φανταστική λίστα αναμονής.
Δεν ξέρω, κανένας δεν ξέρει και μάλλον ούτε ο ίδιος ο Α.Τ. ήξερε γιατί βρέθηκε σε αυτό το κολασμένο, αφιλόξενο μέρος στην εσχατιά του κόσμου. Ίσως κάτι από τα σκοτάδια που ο Κόνραντ αγγίζει στη Καρδιά του κτήνους ή ο Σελίν στο Ταξίδι στην άκρη της νύχτας να τον έστειλαν σε αυτό το ταξίδι. Με μια σημαντική τερατώδη διαφορά εκεί που άλλοι έφτιαξαν μια ιστορία, μια λογοτεχνική μυθιστορία ο ιατρός πήγε ως ένας απρόσκλητος γραφέας. Ήταν ο ίδιος η ιστορία!
Soni Kekala. 20/10/2016
